Η δύναμη της τηλεόρασης είναι αδιαμφισβήτητη και η παρακάτω ιστορία το αποδεικνύει γιατί μας δείχνει πώς μία τηλεοπτική σειρά επηρέασε έναν ολόκληρο λαό, για ένα γεγονός που θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένο στην ιστορία και τη συλλογική συνείδηση.
Η σειρά είναι το «Holocaust» του 1978 με τη Meryl Streep, ο λαός είναι ο γερμανικός και το ιστορικό γεγονός είναι το Ολοκαύτωμα.
Η μίνι σειρά της αμερικανικής τηλεόρασης (NBC) δραματοποίησε τη γενοκτονία που διέπραξαν οι Ναζί σε βάρος των Εβραίων και όχι μόνο, μέσα από την (φανταστική) ιστορία της οικογένειας Weiss.
Το ένα τρίτο των Δυτικογερμανών, δηλαδή περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι, παρακολούθησαν τη σειρά το 1979 και όπως γράφει το BBC η επίδρασή της ήταν τόσο μεγάλη που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο οι Γερμανοί έβλεπαν την ίδια τους την ιστορία!
Η Meryl Streep και οι άλλοι ηθοποιοί έφεραν τις θηριωδίες των Ναζί μέσα στη γερμανική οικογένεια και έβαλαν τη λέξη Ολοκαύτωμα στο λεξιλόγιό της.
Το «Holocaust» διηγείται την ιστορία μίας εβραϊκής οικογένειας: ο Josef Weiss, ένας επιτυχημένος γιατρός στο Βερολίνο, η σύζυγός του και τα παιδιά τους θα βρεθούν από τη συνηθισμένη ζωή τους, στους θαλάμους αερίων. Η Meryl Streep υποδύεται την Inga, που είναι παντρεμένη με έναν από τους γιους του Weiss. Σε μία παράλληλη ιστορία, η σειρά παρακολουθεί τον Erik Dorf, έναν απολιτίκ δικηγόρο, που προσλαμβάνεται από τα SS για να γίνει μέρος της φονικής μηχανής του καθεστώτος.
Πριν την προβολή υπήρξαν μέχρι και βομβιστικές επιθέσεις στο κανάλι από νεοναζί για να μη γίνει η μετάδοση, ενώ μετά την προβολή των πρώτων επεισοδίων ξεσηκώθηκαν πολλές συζητήσεις στη Γερμανία και το ενδιαφέρον όλων στράφηκε στο παρελθόν τους. Σαν να έπαψε να υπάρχει σιωπή και άρχισε να υπάρχει ενδιαφέρον για το τι έγινε και γιατί… Δημοσκόπηση έδειξε ότι το 86% των τηλεθεατών άρχισαν να συζητούν για το Ολοκαύτωμα, αφού παρακολούθησαν τη σειρά.
Το κανάλι που μετέδωσε τη σειρά δέχτηκε 10.000 τηλεφωνήματα! Πολλοί από τους τηλεθεατές έκλαιγαν, οι περισσότεροι ήθελαν να εκφράσουν τη ντροπή και το σοκ τους για όσα έκαναν οι Ναζί. Το WDR δέχτηκε επίσης πολλά τηλεφωνήματα από πρώην στρατιώτες που θέλησαν να δώσουν στοιχεία για τα εγκλήματα του Χίτλερ.
Ο σάλος που προκλήθηκε είναι εύλογος αν αναλογιστούμε ότι οι Γερμανοί για πρώτη φορά έβλεπαν στην τηλεόραση κάτι τέτοιο: τι έζησαν δηλαδή τα θύματα της ναζιστικής Γερμανίας.
Μέχρι τότε είχαν γυριστεί ντοκιμαντέρ, ωστόσο δεν έδιναν τόση σημασία στα θύματα, όσο στην καταγραφή γεγονότων και στους θύτες.
Ο καθηγητής Ιστορίας Frank Bösch αναφέρει: «Επιζώντες του Ολοκαυτώματος ήρθαν στις δίκες του Auschwitz και οι δημοσιογράφοι δεν τους ζήτησαν καν δήλωση! Κανείς δεν νοιαζόταν για τα θύματα. Αυτό άλλαξε με τη σειρά Holocaust!». Ο Bösch έχει γράψει ένα βιβλίο (Zeitenwende 1979) στο οποίο περιγράφει τα γεγονότα του 1979 που άλλαξαν τον κόσμο. Αναφέρεται στην Ιρανική Επανάσταση, στην εκλογή της Margaret Thatcher και στη σειρά Holocaust!
Αρχικά πολλοί φοβήθηκαν ότι η συγκεκριμένη σειρά θα γεννούσε αντιγερμανικά αισθήματα σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο όπως επισημαίνει ο καθηγητής Bösch, η συναισθηματική αντίδραση των Γερμανών ήταν τέτοια, που κέρδισε τον σεβασμό για τον τρόπο που στάθηκαν απέναντι στα εγκλήματα του παρελθόντος τους.
Η σειρά προκάλεσε μία δίψα στη Γερμανία για περισσότερη γνώση και περισσότερη δράση, τα επόμενα χρόνια. Τα σχολεία ζητούσαν περισσότερο υλικό, οι ιστορικοί εστίασαν περισσότερο στο Ολοκαύτωμα και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης άρχισαν να ανοίγουν για το κοινό.
Αυτές τις ημέρες (27 Ιανουαρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ολοκαυτώματος) η σειρά προβλήθηκε ξανά στη γερμανική τηλεόραση και μοιάζει πάλι επίκαιρη. Με την ακροδεξιά και τη ξενοφοβία να κερδίζουν έδαφος όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και έρευνες να δείχνουν ότι λιγότεροι από τους μισούς Γερμανούς εφήβους γνωρίζουν τι είναι το Auschwitz, τότε αυτό που χρειαζόμαστε είναι τέτοιες τηλεοπτικές σειρές. Κάποιος να μας μιλήσει, μέσω της ελκυστικής γλώσσας της τηλεόρασης για το παρελθόν, τη θηριωδία, τον εφιάλτη. Για να μην τον αφήσουμε να ξαναγεννηθεί ποτέ ξανά…
Athina Koufouli
31/01/2019 at 20:10
Ειναι απιστευτο που περασαν τοσα χρονια μεχρι να γινει κατι τετοιο…
Νίκος Γκιόκας
26/01/2020 at 10:51
Η κοτσάνα της κοτσάνας!! Το ολοκαύτωμα κι οι θηριωδίες των Ναζί διδάσκεται στα σχολεία των Γερμανών εδώ και δεκαετίες. Μάλλον για το Ελλαδιστάν ήθελες να πεις.
Κ.Σ
26/01/2020 at 17:14
Κάθε τι που διδάσκεται, όμως, ή εμπεριέχεται στην ύλη θέλει κόπο, τρόπο, θέληση και επιμονή για να δημιουργήσει αποτελέσματα, Αυτά δεν έιναι αυτονόητα.